بازخوانی دیدگاه های رهبر معظم انقلاب در مورد دولت نهم

خداوند آن را . . . دوایی قرار داد که پس از آن، دردی نیست و نوری که با آن ظلمتی نیست . [امام علی علیه السلام ـ در توصیف قرآن ـ]

اصولگرا

صفحه اصلی پیام‌رسان پست الکترونیک شناسنامه RSS Atom پارسی بلاگ پارسی یار

اوقات شرعی

بازخوانی دیدگاه های رهبر معظم انقلاب در مورد دولت نهم

دولت نهم را به حق می‌توان دولت کار و تلاش، ساده زیست و در خط امام و انقلاب اسلامی دانست. عدالت محوری و احیای دوباره شعارهای اصیل انقلاب از جمله شعارهای دولت دکتر احمدی‌نژاد بود که انصافاً در این مدت تقریباً 4 ساله به آن جامه عمل پوشانده شد. بررسی کارکردها و نقاط مثبت این دولت مؤید مدعای فوق است. در این مقاله می‌کوشیم تا با بازخوانی نظرات رهبر معظم انقلاب اسلامی در مورد دولت نهم به بررسی عملکرد و شاخصه‌های این دولت بپردازیم. از این رو با تقسیم این نوشتار به سه بخش شاخصه‌ها، توصیه‌ها و انتظارات حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای از این دولت، بهطور مفصل به بررسی سخنان ایشان می‌پردازیم.

حمایت‌ خاص رهبری‌؛ سرمایه‌ای عظیم برای دولت نهم

رهبر انقلاب اسلامی در یکی از سخنان مهم،‌ حمایت خاص خویش را از دولت اعلام کرده و می‌فرمایند: «من از دولت حمایت می‌کنم. از همه دولت‌های بر سر کار و منتخب مردم حمایت کردم، بعد از این هم همین خواهد بود؛ از این دولت هم بهطور خاص حمایت می‌کنم. این حمایت، بی دلیل و بی حساب و کتاب نیست. اولاً جایگاه دولت در نظام جمهوری اسلامی و در نظام سیاسی کشور ما جایگاه بسیار مهمی است: ثانیاً بیش‌ترین مسؤولیت‌ها را دولت بر دوش دارد؛ بعد هم این جهت‌گیری‌های دینی و این ارزش‌گرایی انقلابی و اسلامی خیلی ارزش دارد. سختکوشی، تلاش فراوان، ارتباط با مردم، سفرهای استانی، جهت‌گیری عدالت ورزی، این‌ها خیلی قیمت دارد و من قدر این کارها را می‌دانم. من به خاطر این چیزها از دولت حمایت می‌کنم.»(1)

این سخنان مظعم‌له نه تنها حاوی عنایت ایشان به دولت نهم می‌باشد بلکه وظیفه‌ این دولت را در انجام اهداف و شعارهای مد نظر بیش از پیش سنگین می‌نماید. حمایت خاص رهبری سرمایه‌ای عظیم برای این دولت به شمار می‌آید.

الف) شاخصه‌ها

1. دولت اسلامی و اصولگرا

شاید بتوان مهم‌ترین شاخصه‌ این دولت را توجه به نهادینه کردن دولت اسلامی در نظام جمهوری اسلامی دانست. رهبری در این مورد می‌گویند: «یکی از شعارهای خوبی که آقای رئیس جمهور، هم در دوره انتخابات، هم بعد از آن تکرار کردند.‌ مسأله دولت اسلامی است.»(2) ایشان در توضیح سابقه بحث دولت اسلامی و تعریف این موضوع خاطرنشان می‌کنند.

«از همان اوان کار‌، تلاش برای تشکیل دولت اسلامی شروع شد. بعضی‌ها می‌گویند شما بعد از 27 سال می‌خواهید دولت اسلامی تشکیل دهید؟ نه، تلاش و اقدام برای تشکیل دولت اسلامی از روز اول شروع شد. منتها افت و خیز داشته‌، پیشرفت و عقبگرد داشته، در جاهایی موفق بودیم، در برهه‌ای موفق نبودیم. بعضی از ما وسط راه پایمان لغزید، بعضی از ما در اصل هدف مردد شدیم‌؛ بعضی از ما نتوانستیم خود را نگه داریم‌؛ دلبسته به رفتارهای طاغوتی شدیم. اسم ما که دولت اسلامی باشد کافی نیست، والا قبل ما چند دولت جمهوری اسلامی دیگر در منطقه ما و آفریقا و جاهای دیگر وجود داشته و الان هم هست. قبل از انقلاب، در جایی دولتی تشکیل شد که ما شوخی می‌کردیم و می‌گفتیم جمهوری اسلامی آمریکایی فلان جا! آن دولت با نام جمهوری اسلامی هم بود. بنابراین اسم ما دولت اسلامی باشد، کافی نیست، باید عمل و جهت‌گیری ما اسلامی باشد. اگر در این‌ها اختلال پیدا شد، حرکت مستمر و مداوم و پوینده‌ای که لازم است تا دولت اسلامی به صورت کامل شکل بگیرد، دچار نکث می‌شود و طبعاً کار عقب می‌افتد. البته دولت اسلامی کامل به معنای واقعی کلمه، در زمان انسان کامل تشکیل خواهد شد. ان‌شاءا.... معنای شعار دولت اسلامی این است که ما می‌خواهیم اعمال فردی رفتار با مردم. رفتار بین خودمان، و رفتار با نظام‌های بین‌المللی و نظام سلطه امروز جهانی را به معیارها و ضوابط اسلامی نزدیک‌تر کنیم. این شعار با ارزش است.»(3)

حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای، دولت آقای احمدی‌نژاد را دولتی به معنای واقعی کلمه اصولگرا و پایبند به اصول‌ انقلاب دانسته و تأکید می‌کنند، «این دولت به عنوان یک دولت «اصولگرا» شناخته شده و رفتار و تلاش هم که تا امروز نشان داده و آن‌چه در عمل و قولش منعکس شده، همین اصولگرایی را نشانه می‌دهد‌؛ که ان‌شاءا... خود همین برای کشور و شما برکاتی خواهد داشت.»(4)

2. عدالت محوری

عدالت، گوهر گران‌بهایی است که اگر در هر جامعه‌ای نهادینه شود‌، آن جامعه را به سمت صلاح و فلاح سوق خواهد داد. آرمان همه پیامبران الهی و ائمه معصومین(ع) اجرای همین اصل در جامعه بوده است. انقلاب اسلامی ایران هم برای حاکم کردن و دمیدن روح عدالت در ایران استقرار یافت. یکی از مهم‌ترین شعارها و شاخصه‌های دولت نهم نیز گسترش عدالت در کشور است. رهبری در این مورد می‌فرمایند «تکیه بر عدالت، اساسی‌ترین و محوری‌ترین اصل یک حرکت الهی است؛ ادامه کار همه انبیا و مسلحان بزرگ تاریخ است. بعضی‌می‌خواهند با عنوان تندروی‌، عدالت را متهم و محکوم کنند. عدالت، تندروی نیست، حق گرایی است؛ توجه به حقوق آحاد مردم است. جلوگیری از ویژهخواری است. جلوگیری از تجاوز و تعدی به حقوق مظلومان است. در یک کشور کسان زیادی پیدا می‌شوند که اگر دستگاه مسؤول قانونی به مدد آن‌ها نشتابد، در امواج درگیری‌های گوناگون لگدمال می‌شوند. وظیفه دولت عدالت‌مدار، توجه ویژه به قشر محرومان است. عدالت را نباید تندروی و مخالفت با شیوه‌های علمی دانست. با استفاده از همه شیوه‌های عالمانه و با تدبیر می‌توان عدالت را در جامعه مستقر کرد.»(5) ایشان از آقای احمدی‌نژاد به خاطر احیای دوباره این شعار قدردانی و خاطر نشان می‌کنند: «یکی از شعارهای دولت، عدالت است. عدالت یقیناً محور انقلاب بود‌؛ در این شکی نیست. هیچ دولتی هم از اول نیامده صریحاً بگوید من نمی‌خواهم طبق عدالت رفتار کنم‌؛ لیکن من باید از آقای احمدی‌نژاد تشکر کنم که ایشان کار جدیدی کردند، عدالت محوری را به عنوان یک شعار گذاشتند وسط، این کار خیلی بزرگی بود. وقتی که ایشان تبلیغات انتخاباتی می‌کردند، به افراد خانواده خود می‌گفتم اگر آقای احمدی‌نژاد را‡ی هم نیاورد این خدمت بزرگ را به انقلاب کرد که شعار عدالت محوری را مطرح کرد، نگذاشت به فراموشی سپردن این شعار بشود یک سنت. این شعار مطرح شد و ذهن‌ها را به خودش متوجه کرد. خوشبختانه مردم هم فهمیدند، خواستند، دوست داشتند و را‡ی ‌دادند. این کار، کار مهمی است بنابراین عدالت محور بودن این دولت حرف بزرگی است. طرح‌ این شعار به عنوان محور حرکت دولت یک کار جدید است‌؛ خودش یک تحول است‌؛ به این پایبند باشید.»(6)

حضرت آیه‌ا... خامنه‌ای مسلط شدن گفتمان عدالت در جامعه اسلامی ایران را از جمله موفقیت‌های دولت نهم ذکر کرده و می‌فرمایند:

«مردم تشنه عدالت، تشنه مبارزه با فساد و تشنه تمسک به اصول انقلاب بودند، که وقتی دیدند یک نفر صادقانه این شعارها را سر دست گرفته و مطرح می‌کند؛ حول محور او جمع شدند. خود این نعمت بزرگی است که این تفکر به صورت یک گفتمان مسلط در جامعه در آمد و همچنان ادامه دارد و بعد از روی کار آمدن این دولت، بحمدا... تقویت هم شده است.»(7)

ایشان نه تنها نقش دولت را در مسلط کردن گفتمان عدالت موفق ارزیابی می‌کنند، بلکه تسری این گفتمان در میان مسؤولان را نیز از جمله توفیقات این دولت دانسته و می‌فرمایند: «عدالت خواهی در این دولت پر رنگ شد. شعار عدالت خواهی به صورت جدی بر روحیه مسؤولان، دولتمردان و برنامه‌ها، پرتو افکند»(8)

3.مردمی بودن

رهبر معظم انقلاب یکی دیگر از شاخصه‌های دولت نهم را مردمی بودن آن می‌دانند و می‌فرمایند:‌ «امروز بحمدا... افق روشنی جلوی چشم مردم وجود دارد. این که نامزدی از دل مردم حرکت کند، بدون این که به بخش‌های قدرت متصل باشد، بتواند با مردم حرف بزند، آرای مردم را جلب کند. حزبی دنبال او نباشد، جریان‌های سیاسی دنبال او نباشند، مردم خودشان فکر کنند و انتخاب کنند در کم‌تر جایی از دنیا دیده می‌شود؛ این متعلق به شما مردم است‌؛ این یک نو شدن است‌؛ یک روز نو و یک افق جدید است؛ این بحمدا... در کشور ما رخ داده است.(9)

ایشان همچنین خاطرنشان می‌کنند: امتیاز سوم‌ هم روحیه مردمی و خارجی این دولت است؛ این هم خیلی با ارزش است‌؛ این را قدر بدانید. شما امتیازتان به تشخص ظاهری و شکل و قیافه نیست؛ امتیازتان به همین است که خودتان را با مردم هم سطح کنید، به شکل مردم و در میان مردم باشید. با مردم تماس بگیرید‌، با آن‌ها انس پیدا کنید. از آن‌ها بشنوید. این امتیاز بزرگی است و در شما هست. آن را حفظ کنید و نگه دارید.»(10)

سرمایه: عظیم مردمی بودن و از دل مردم بودن از ویژگی‌های خاص و تحسین‌ برانگیز دولت دکتر احمدی‌نژاد به شمار می‌آید. این شاخصه‌ و ویژگی موجب شده است که متقابلاً مردم نیز به این دولت اعتماد داشته باشند‌، چنان‌که رهبر معظم انقلاب اسلامی به این موضوع اشاره کرده و می‌فرمایند: «مردم به دولت اعتماد دارند. دولت خود را جزو مردم و از جنس مردم می‌داند و می‌شمارد»(11)

4. ساده زیستی

رهبر معظم انقلاب در بیان ویژگی دیگر دولت نهم به مسأله ساده زیستی اشاره کرده و می‌فرمایند: «یکی از شعارهای خوب آقای احمدی‌نژاد مسأله ساده زیستی است. این شعار، شعار بسیار مهمی است. این را نباید دست کم گرفت. یک وقت هست که ما در زندگی شخصی خود مثلاً حرکت اشراف گونه‌ای داریم. بین خودمان و خدا؛ که اگر حرام باشد، حرام است. اگر مکروه باشد، مکروه است اگر مباح باشد، مباح است. اما یک وقت هست که ما جلوی چشم مردم یک مانور اشرافیگری می‌دهیم، این دیگر مباح و مکروه ندارد؛ همه‌اش حرام است. به خاطر این که تعلیم دهنده اشرافیگری است: اولاً زیر دست‌های خودمان، ثانیاً آحاد مردم به این کار تشویق می‌شوند. ما نباید مردم را به این کار تشویق کنیم. ممکن است در داخل جامعه کسانی پولدار باشند و ریخت و پاش کنند.- البته این کار بدی است، ولی به خودشان مربوط است- اما ریخت و پاش ما اولاً از جیبمان نیست از بیت‌المال است، ثانیاً ریخت و پاش ما مشوق ریخت و پاش دیگران است. واقعاً «الناس علی دین ملوکهم» ملوک در این جا به معنی پادشاه نیست که بگوییم ما پادشان نداریم؛ نه‌، ملوک شما هستید؛ الناس علی دین ماها.»(12)

تبیین درست و زیبای معظم‌له در مورد ساده زیستی مسؤِولان منشأیی کاملاً دینی دارد، چرا که معصومین(ع) نیز عملاً به این رویکرد الهی گرایش داشتند بهویژه در دوران حکومت حضرت امیرالمؤمنین(ع) این هم در گفتار و کردار حضرت و بسیاری از کارگزاران نهادینه شده بود. رهبری نیز بر حاکم شدن درباره این سنت علوی در میان کارگزاران نظام اسلامی تأکید داشته و می‌فرمایند: «ساده زیستی- بخصوص در خود آقای رئیس جمهور- خوب و برجسته است و چیز با ارزشی است. در مسؤِولا‌ن هم- کمابیش؛ کی جایی کم‌تر، یک جایی بیش‌تر- بحمدا... هست. ساده زیستی چیز بسیار با ارزشی است. ما اگر بخواهیم تجمل‌و اشرافی‌گری و اسراف و زیاده روی را - که واقعاً بلای بزرگی است- از جامعه‌مان ریشه کن کنیم، با حرف و گفتن نمی‌شود؛ که از یک طرف بگوییم و از طرف دیگر مردم نگاه کنند و ببینند عملمان جور دیگر است! باید عمل کنیم. عمل ما بایستی مؤید و دلیل و شاهد بر حرف‌های ما باشد تا این‌که اثر بکند. این خوشبختانه هست. فاصله‌تان را با طبقات ضعیف کم کرده‌اید و کم نگه‌دارید و هر چه که ممکن است آن را کم‌تر کنید.»(13)

ایشان رواج گرفتن دوباره اشرافی‌گری در میان برخی از مسؤولان و تلاش دولت نهم در جهت مقابله با این پدیده شوم را متذکر شده و می‌فرمایند: «اشرافی‌گری و گرایش به اشرافی‌گری، یک ضد ارزش بود در انقلاب. یعنی افرادی در سطوح مختلف بودند که از این‌که به اشرافی‌گری نسبت داده شوند، یا از آن‌ها چیزی دیده شود که جزو خصوصیات اشرافی‌گری باشد، به شدت اجتناب می‌کردند. مسؤولا‌ن کشور در درجه اول متعهد به این قضیه هستند و باید باشند. این به‌تدریج ضعیف شد. امروز خوشبختانه‌، همان موج ضد ارزش کردن اشرافیگری بحمدا... وجود دارد. یعنی دولت، مسؤولا‌ن دولتی ساده زیستند‌، مردمی هستند و این خیلی فرصت خوبی است. نعمت بزرگی است. این یک از شاخص‌هاست»(14)

ادامه دارد

پی‌نوشت‌ها

1. سخنان رهبری در اجتماع زائرا و مجاوران حرم مطهر رضوی،1/1/86

2. در دیدار رئیس جمهور و هیأت وزیران، 8/6/84

3. همان،

4. در دیدار به رئیس جمهور و اعضای هیأت دولت،6/6/85

5. در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری دکتر احمدی‌نژاد،12/5/84

6. در دیدار رئیس جمهور و هیأت وزیران، 8/6/84

7. در دیدار رئیس جمهور و هیأت دولت، 6/6/85

8. در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیأت دولت،

2‌/6/87

9. در خطبه‌های نماز جمعه تهران به امامت رهبر مظعم انقلاب اسلامی،28/5/87